โรคขนร่วง

เจ้าของสุนัขหลายท่านคงพบปัญหาเกี่ยวกับสุนัขขนร่วง โดยอาจพบร่วงบริเวณเฉพาะแห่ง บนหนังส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือกระจัดกระจายทั่วไปตามส่วนต่างๆของร่างกายบางครั้ง อาจพบว่าผิวหนังบริเวณที่ขนร่วง มีอาการเป็นผื่นแดงๆ มีหนองคลุม

ทั้งนี้ถ้าเกิดการติดเชื้อหลายชนิด ปัญหาดังกล่าวสร้างความหนักใจให้เจ้าของสุนัข และวิธีการแก้ไขค่อนข้างยาก เนื่องจากปัญหาขนร่วงของสุนัขมีหลายสาเหตุ ในที่นี้จะกล่าวถึงสาเหตุที่มาของการขนร่วงของสุนัขอย่างกว้างๆ เพื่อเป็นแนวทางในการจัดดารป้องกัน ให้ปัญหาต่างๆลดลงหรือหมดสิ้นไป

ขนร่วงเนื่องจากการผลัดขน 

สุนัขทุกตัวต้องการผลัดขนเมื่ออายุได้ประมาณ 4 เดือน ผู้เลี้ยงสุนัขจะสังเกตเห็นได้ว่าลูก สุนัขอายุน้อยมักมีขนปุกปุย อ่อนนุ่ม ขนเหล่านี้จะค่อยๆร่วงหลุดไปทีละน้อยเมื่อสุนัขย่างเข้าเดือนที่ 4 ในขณะเดียวกันก็จะพบว่ามีขนใหม่ที่มีลักษณะแข็งเป็นมันกว่างอกแซมขึ้นมาแทนที่ เจ้าของสุนัขบางท่านอาจผิดหวังที่สุนัขของท่านที่ซื้อมาตอนเล็กๆ น่ารักขนพองฟู อ่อนนุ่มแต่ต่อมาหลังจากผลัดขนแล้วพบว่าไม่สวยน่ารักอย่างที่คาดไว้

ขนร่วงเนื่องจากสุขภาพทั่วไปของร่างกาย 

แม่สุนัขที่กำลังให้นมเลี้ยงลูก หรือหลังอย่านมลูกใหม่ๆ มักพบว่ามีอาการขนร่วงอาจร่วงทั้งตัว ทั้งนี้ในระหว่างให้นมลูกสภาพสมดุลของธาตุอาหารต่างๆ ในร่างกายของแม่สุนัขเสียไป สุขภาพโดยทั่วไปเสื่อมโทรมแต่ขนจะกลับงอกเข้าสู่สภาพเดิมในเวลาต่อมา อย่างไรก็ตามอาจพบว่าสุนัขบางตัวมีอาการติดเชื้อที่ผิวหนัง และมีอาการโรคผิวหนังติดเชื้อตามมาก็ได้

สุนัขที่ร่างกายได้รับอาหารไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย

เช่นป่วยเป็นโรคเรื้อรังบางชนิด กินอาหารได้น้อย หรือคุณภาพอาหารที่ใช้เลี้ยงสุนัขไม่เหมาะสม ก็อาจทำไห้ขนร่วงได้โดยเฉพาะพยาธิในลำไส้ คอยแย่งอาหาร และรบกวนการย่อยดูดซึมอาหารที่กินเข้าไป ก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้สุนัขขนร่วงได้ สุนัขที่มีพยาธิปากขอจะทำอันตรายต่อสุนัขโดย ทำให้เกิดแผลที่ลำไส้เลือดไหลไม่หยุด สุนัขเสียเลือดมากโลหิตจางสุขภาพเสื่อมโทรมและอาจถึงตายได้

ขนร่างเนื่องจากเชื้อรา

มีเชื้อราหลายชนิดที่ทำให้เกิดอาการขนร่วงในสุนัขโดยธรรมชาติแล้ว เชื้อราจะเจริญเติบโตที่ผิวหนังชั้นนอกและขน เชื้อราจะไม่เข้าไปในเซลและไม่กระจายลึกลงไปใต้ผิงหนังเพราะชื้อราไม่สามารถดำรงอยู่ได้ ในระหว่างที่เชื้อรากำลังเจริญเติบโตขยายจำนวนจะปล่อยสารพิษออกมาทำให้ขนและโพรงที่รูขนอักเสบทำให้เส้นขนหลุดขาด 

ดังนั้นอาการขนร่วงเนื่องจากเชื้อราจึงมีลักษณะขนร่วงเป็นวงตรงกลาง ไม่มีขนเหลือมีแต่โคนสั้นๆ ผิงหนังมีสีแดง และอาจมีหนองคลุม เชื้อราที่พบบ่อบเป็นเชื้อราจำพวก Trichophyton mentageophys. Microsprum canis และ -Microsporum gypseum. เชื้อราหลายชนิดติดต่อถึงคนได้

ขนร่วงเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนัง

มีเชื้อแบคทีเรียบางชนิดทำให้เกิดการอักเสบ มีหนองที่ผิวหนัง ทำให้ขนร่วงมีหนองคลุมหรือเป็นตุ่มหนองในขั้น หรือใต้ผิวหนัง ในปัจจุบันพบเชื้อแบคทีเรีย Staphylococcus intemedius เป็นตัวแทนที่มีบทบาทสำคัญที่สุด หลังจากนั้นอาจพบเชื้อแบททีเรียพวกอื่นเข้าร่วมภายหลัง
การอักเสบของหนองแบ่งได้ 3 แบบคือ

1. อักเสบมีหนองที่ผิวหนังชั้นนอก มักจะพบการติดเชื้อภายหลัง หลังจากที่เกิดบาดแผลที่ผิวหนังอาจสืบ เ นื่องจากการกระทบกระแทกหรือการแปรงขนผิดวิธี นอกจากนี้ผิวหนังของร่างกายบางส่วน มีลักษณะยับย่น เช่นผิงหนังส่วนหน้าของ สุนัขพันธุ์หน้าสั้นจะมีโอกาสเกิดผิวหนังอักเสบติดเชื้อได้ง่าย
   
2. อักเสบมีหนองที่ผิวหนังชั้นกลาง อาจเกิดขึ้นจากสภาพแวดล้อม พื้นที่อยู่อาศัยไม่สะอาดรากขนมีการอักเสบ หรือผิวหนัง อักเสบเนื่องจากเชื้อขี้เรื้อนแล้วมีการติดเชื้อแบททีเรียตามเข้ามา
   
3. อักเสบเป็นหนองที่ผิวหนังชั้นในหรือใต้ผิวหนัง มักเกิดจากความผิดปกติชนิดอื่นก่อนแล้วมีการติดเชื้อแบททีเรียตามเข้าไป โรคที่เป็นตัวนำ หรือตัวพาให้เชื้อเข้าไปนั้นได้แก่ ขี้เรื้อนดีโมเดกซ์แบบเป็นกระจายทั่วไป ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันโรค การติดเชื้อราบางชนิด และโรคที่ทำไห้เกิดความผิดปกติของผิวหนังอื่นๆ
   

ขนร่วงจากผิวหนังเกิดอาการแพ้

เช่นแพ้หมัด แพ้เห็บ ที่เป็นปรสิตอาศัยอยู่ตามผิวหนังและขนสุนัข นอกจากจะคอยดูดเลือดรบกวนสัตว์เลี้ยงแล้วปรสิตดังกล่าวยังปล่อยสารเป็นพิษทำไห้ผิวหนังสุนัขเกิดอาการแพ้ ระคายเคืองเป็นผื่นคัน สุนัขจะเกา และขนร่วงบางครั้งอาจเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียอื่นเข้าร่วม บริเวณอักเสบขยายตัวทำให้รักษายากเพราะมีการติดเชื้อหลายชนิด

นอกจากพิษจากเห็บ หมัดทำให้สุนัขขนร่วงแล้ว สุนัขอาจแพ้สิ่งต่างๆที่อยู่ตามกรง คอก หรือบริเวณที่สัตว์อาศัย นอกจากนั้นวัสดุที่นำมาเป็นที่รองให้สัตว์นอนจำพวกเศษผ้า เศษพรม นุ่นขนสัตว์ต่างๆ อาจทำให้สุนัขบางตัวเกิดอาการแพ้

ขนร่วงเนื่องจากเชื้อขี้เรื้อน

ขี้เรื้อนในสุนัขเกิดจากสิ่งมีชีวิตจำพวกไร ซึ่งมีขนาดเกไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มีไรหลายชนิดทำให้เกิดโรคผิวหนังคัน ขนร่วงในสุนัขบางชนิดอาศัยอยู่ที่ผิวหนัง หรือในชั้นใต้ผิวหนังไม่ลึกนักและปล่อยสิ่งขับถ่าย ทำให้ผิวหนังระคายเคือง ผิวหนังจะเกิดอาการแพ้ เนื่องจากน้ำลายของไรที่ขับออกมา ไรพวก Sarcoptes ไม่สามารถเจริญเติบโตบนผิวหนังมนุษย์ได้ แต่จะสามารถอาศัยอยู่ชั่วคราว ส่วนขี้เรื้อนจำพวก Demodex จะสามารถอาศัยอยู่ในโพรงรูขน ทำให้การใช้ยาทาไม่ค่อยได้ผล โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากการติดเชื้อแบบแพร่กระจายทั่วร่างกาย ทั้งนี้เพราะสุนัขที่ติดเชื้อในลักษณะดังกล่าว มักเกี่ยวข้องกับสภาพภูมิคุ้มกันโรคไม่เพียงพอ ซึ่งถ่ายทอดทางพันธุกรรม ดังนั้นสุนัขดังกล่าวจึงไม่ควรใช้ทำพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์
โดยทั่วไปสุนัขที่เกิดจากแม่ที่เป็นขี้เรื้อนชนิด Dedomax จะติดเชื้อตั้งแต่ 2 - 3 วันแรกที่เกิดแต่ตัวเชื้อขี้เรื้อนยังไม่เพิ่มจำนวน เพราะร่างกายลูกสุนัขยังมีความต้านทานโรคอยู่ ต่อเมื่อความต้านทานโรคลดลงเชื้อจะขยายจำนวน ทำให้เกิดโรคซึ่งพบเมื่อลูกสุนัขอายุระหว่าง 3 -10 เดือน เนื่องจากอาการขนร่วงในสุนัข มีสาเหตุมากมายหลายประการ ดังนั้นการรักษา อาการขนร่วงจึงต้องอาศัยการวินิจฉัยอย่างรอบคอบ นอกจากนี้ยังจำเป็นจะต้องใช้วิธีตรวจโรคในห้องปฏิบัติการ อย่างไรก็ ตามทีเจ้าของสุนัข ได้เข้าใจถึงสาเหตุของโรคก็เป็นการช่วยให้ข้อมูลแก่สัตว์แพทย์ ผู้รักษาได้ละเอียดขึ้นรวมทั้งวิธีปฏิบัติ ต่อสัตว์ที่ขนร่วงได้ถูกต้องและหายเร็วขึ้น นอกจากนี้การได้รู้และเข้าใจถึงสาเหตุที่มาของการเกิดโรคจะช่วยให้เจ้าของดูแลป้องกันการเกิดปัญหาดังกล่าวได้.

ที่มา: http://www.pantown.com/content.php?id=10317&name=content1